Máy tính bị lag, giật là vấn đề phổ biến mà hầu hết người dùng máy tính đều gặp phải, đặc biệt khi hệ thống đã sử dụng trong thời gian dài hoặc không được bảo trì đúng cách. Tình trạng này có thể gây ra nhiều phiền toái, ảnh hưởng đến công việc, học tập hoặc trải nghiệm giải trí của bạn. Vậy, nguyên nhân nào khiến máy tính bị lag, giật và làm thế nào để khắc phục?

Trong bài viết này, XUÊ PC sẽ giúp bạn tìm hiểu các nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng lag, giật trên máy tính và hướng dẫn chi tiết cách khắc phục hiệu quả. Cùng với đó, chúng tôi cũng chia sẻ các biện pháp phòng ngừa để máy tính của bạn luôn hoạt động mượt mà.

Nguyên nhân máy tính bị lag, giật

Phần cứng không đủ mạnh

Một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến máy tính bị lag, giật là do phần cứng không đủ mạnh để đáp ứng các yêu cầu của phần mềm hoặc ứng dụng. Các linh kiện như RAM, CPU, và GPU đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý dữ liệu và hiển thị hình ảnh. Khi chúng không đáp ứng được yêu cầu, máy tính sẽ chậm chạp và giật lag.

• RAM: Nếu dung lượng RAM quá thấp (ví dụ: dưới 4GB), việc chạy nhiều ứng dụng cùng lúc sẽ khiến hệ thống bị quá tải.
• CPU: CPU đời cũ hoặc có ít nhân/luồng sẽ gặp khó khăn khi xử lý các ứng dụng nặng.
• GPU: Đối với các tác vụ đồ họa như chơi game hoặc chỉnh sửa video, GPU yếu sẽ làm giảm tốc độ xử lý hình ảnh.

Tài nguyên hệ thống bị chiếm dụng quá nhiều

Nhiều khi, máy tính không phải do phần cứng yếu mà do tài nguyên hệ thống bị chiếm dụng bởi quá nhiều phần mềm và ứng dụng chạy ngầm.

• Phần mềm chạy nền: Các chương trình như trình duyệt web với nhiều tab, ứng dụng khởi động cùng Windows, hoặc phần mềm diệt virus có thể chiếm dụng CPU và RAM.
• Dung lượng ổ cứng: Khi ổ cứng gần đầy, đặc biệt là ổ HDD, tốc độ đọc/ghi dữ liệu sẽ giảm sút, dẫn đến việc máy tính bị giật lag.

Phần mềm và ứng dụng không tương thích hoặc lỗi

Các phần mềm cũ, không được cập nhật hoặc không tương thích với hệ điều hành cũng có thể gây ra tình trạng lag, giật. Ngoài ra, các lỗi trong quá trình cài đặt hoặc sử dụng phần mềm cũng ảnh hưởng đến hiệu năng của máy tính.

• Hệ điều hành lỗi thời hoặc không được tối ưu: Windows hoặc macOS không được cập nhật thường xuyên có thể gặp vấn đề về hiệu năng.
• Phần mềm nặng: Một số ứng dụng như Adobe Premiere, Photoshop yêu cầu cấu hình cao, nếu hệ thống không đáp ứng sẽ gây ra tình trạng lag.

Cách khắc phục máy tính bị lag, giật do phần cứng

Nâng cấp RAM

• Khi nào cần nâng cấp RAM?
  Nếu bạn thường xuyên gặp hiện tượng máy tính chậm khi mở nhiều ứng dụng hoặc khi chơi game thì việc nâng cấp RAM là cần thiết.

  • Đối với các tác vụ cơ bản như lướt web, làm việc văn phòng: 8GB RAM là đủ.
  • Đối với gaming hoặc chỉnh sửa video: Nên sử dụng 16GB hoặc 32GB RAM.

• Hướng dẫn nâng cấp:

  • Kiểm tra thông số RAM hiện tại và khe cắm trên bo mạch chủ.
  • Chọn RAM có thông số tương thích (DDR3, DDR4, hoặc DDR5).

Ví dụ: Nâng cấp từ 4GB RAM DDR4 lên 16GB RAM DDR4 sẽ cải thiện đáng kể hiệu suất.

Nâng cấp CPU hoặc GPU

• Nâng cấp CPU:

  • Nếu bạn cần xử lý các tác vụ như lập trình, phân tích dữ liệu hoặc chơi các game đòi hỏi CPU mạnh, việc nâng cấp CPU là cần thiết.
  • Ví dụ: Nâng cấp từ Intel Core i3 lên Intel Core i7 sẽ mang lại hiệu suất vượt trội.

• Nâng cấp GPU:

  • Nếu bạn chơi game hoặc làm việc với đồ họa, hãy cân nhắc nâng cấp GPU. Ví dụ, từ NVIDIA GTX 1050 lên RTX 3060 để chơi game ở độ phân giải cao hơn.

Sử dụng ổ cứng SSD thay cho HDD

• Lợi ích của SSD:

  • Tăng tốc độ khởi động máy tính và ứng dụng.
  • Giảm thời gian đọc/ghi dữ liệu, giúp hệ thống hoạt động mượt mà hơn.

• Hướng dẫn nâng cấp:

  • Chọn SSD có dung lượng ít nhất 256GB để cài hệ điều hành và các ứng dụng.
  • Nếu máy tính của bạn có cả HDD và SSD, hãy sử dụng SSD để cài hệ điều hành và HDD để lưu trữ dữ liệu.

Ví dụ: Chuyển từ HDD sang SSD NVMe có thể tăng tốc độ đọc/ghi dữ liệu từ 100MB/s lên 3500MB/s.

Cách khắc phục máy tính bị lag, giật do phần mềm

Cập nhật hệ điều hành và các ứng dụng

• Tại sao cần cập nhật?
  Các phiên bản mới của hệ điều hành và phần mềm thường đi kèm với các bản vá lỗi, cải thiện hiệu năng và bảo mật.

• Cách thực hiện:

  • Với Windows: Vào Settings > Update & Security > Windows Update để kiểm tra và cài đặt các bản cập nhật.
  • Với phần mềm: Đảm bảo các ứng dụng như trình duyệt web, phần mềm đồ họa luôn được cập nhật lên phiên bản mới nhất.

Gỡ bỏ các phần mềm không cần thiết

• Tại sao cần gỡ bỏ?
  Các phần mềm không sử dụng không chỉ chiếm dụng dung lượng ổ cứng mà còn có thể chạy ngầm, gây hao tốn tài nguyên hệ thống.

• Cách thực hiện:

  • Vào Control Panel > Programs > Uninstall a program, chọn và gỡ bỏ các ứng dụng không cần thiết.
  • Sử dụng phần mềm như CCleaner để dọn dẹp file rác và registry.

Sử dụng công cụ quản lý và tối ưu hóa hệ thống

• Công cụ đề xuất:
  • Task Manager: Giám sát và tắt các ứng dụng chiếm dụng nhiều tài nguyên.
  • Advanced SystemCare: Tối ưu hóa toàn diện hệ thống, từ dọn dẹp file rác đến sửa lỗi registry.

Cách khắc phục máy tính bị lag, giật do virus và phần mềm độc hại

Sử dụng phần mềm diệt virus và chống phần mềm độc hại

Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến máy tính bị lag, giật là do nhiễm virus hoặc phần mềm độc hại. Những chương trình này có thể ăn cắp tài nguyên hệ thống, làm giảm hiệu năng hoặc gây hại đến dữ liệu của bạn.

• Phần mềm đề xuất:

  • Windows Defender: Tích hợp sẵn trên hệ điều hành Windows, cung cấp khả năng bảo vệ cơ bản.
  • Kaspersky, Norton, Bitdefender: Những phần mềm này được đánh giá cao về khả năng phát hiện và loại bỏ virus.

• Cách thực hiện:

  • Tải và cài đặt phần mềm diệt virus.
  • Chạy một bản quét toàn bộ hệ thống (Full Scan) để phát hiện và loại bỏ các mối đe dọa.

Lưu ý: Đảm bảo phần mềm diệt virus luôn được cập nhật để bảo vệ chống lại các mối đe dọa mới nhất.

Quét toàn bộ hệ thống để phát hiện và loại bỏ mối đe dọa

• Tại sao cần quét toàn bộ hệ thống?
  Virus và phần mềm độc hại có thể ẩn trong các thư mục hoặc file mà bạn không thường xuyên kiểm tra. Quét toàn bộ hệ thống giúp phát hiện các mối đe dọa tiềm ẩn.

• Cách thực hiện:

  • Mở phần mềm diệt virus của bạn và chọn chế độ Full Scan hoặc Deep Scan.
  • Quá trình này có thể mất vài giờ tùy thuộc vào dung lượng ổ cứng và số lượng dữ liệu trên máy tính của bạn.
  • Sau khi hoàn tất, làm theo hướng dẫn của phần mềm để cách ly hoặc xóa bỏ các file độc hại.

Cài đặt lại hệ điều hành nếu cần thiết

• Khi nào cần cài đặt lại hệ điều hành?
  Nếu virus đã gây hư hại nghiêm trọng đến hệ thống và các biện pháp như diệt virus hoặc khôi phục hệ thống không hiệu quả, cài đặt lại hệ điều hành là giải pháp cuối cùng.

• Cách thực hiện:

  • Sao lưu dữ liệu quan trọng: Trước khi cài đặt lại, hãy sao lưu các file dữ liệu quan trọng vào ổ cứng ngoài hoặc dịch vụ lưu trữ đám mây.
  • Chuẩn bị USB boot: Tải file ISO của hệ điều hành từ trang chính thức và tạo USB boot bằng công cụ như Rufus hoặc Media Creation Tool.
  • Cài đặt lại: Khởi động máy tính từ USB boot và làm theo hướng dẫn để cài đặt lại hệ điều hành.

Lưu ý: Sau khi cài đặt xong, hãy cài đặt phần mềm diệt virus ngay lập tức để bảo vệ hệ thống mới.

Các biện pháp phòng ngừa để tránh máy tính bị lag, giật

Dọn dẹp và tối ưu hóa hệ thống định kỳ

• Tại sao cần dọn dẹp?
  File rác, cache và log có thể tích tụ theo thời gian, chiếm dụng tài nguyên và làm chậm hệ thống.

• Cách thực hiện:

  • Sử dụng công cụ như CCleaner hoặc Disk Cleanup để loại bỏ các file không cần thiết.
  • Xóa các file tạm thời bằng cách nhấn Windows + R, nhập temp và xóa toàn bộ nội dung trong thư mục.

Kiểm tra và cập nhật phần mềm thường xuyên

• Lợi ích của việc cập nhật:
  Phiên bản mới của phần mềm và hệ điều hành thường bao gồm các bản vá lỗi và cải thiện hiệu năng.

• Cách thực hiện:

  • Đặt hệ điều hành Windows ở chế độ tự động cập nhật.
  • Kiểm tra và cập nhật các ứng dụng thường xuyên, đặc biệt là trình duyệt web và phần mềm bảo mật.

Sử dụng các công cụ quản lý tài nguyên hệ thống

• Công cụ đề xuất:
  • Task Manager: Theo dõi các ứng dụng chiếm dụng nhiều CPU, RAM và dung lượng ổ cứng.
  • MSConfig: Quản lý các chương trình khởi động cùng hệ điều hành.
  • Process Explorer: Công cụ nâng cao để theo dõi chi tiết hơn các tiến trình đang chạy.

Gợi ý: Tắt bớt các chương trình không cần thiết khi khởi động để giảm tải cho hệ thống.

Các lưu ý khi khắc phục máy tính bị lag, giật

Khắc phục tình trạng máy tính bị lag, giật không chỉ đơn giản là áp dụng các biện pháp sửa lỗi mà còn cần chú ý đến một số yếu tố quan trọng để đảm bảo quá trình thực hiện diễn ra suôn sẻ và không gây thêm vấn đề cho hệ thống. Dưới đây là những lưu ý mà bạn nên xem xét trước khi bắt đầu.

Sao lưu dữ liệu trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào

• Tại sao cần sao lưu?
  Trong quá trình khắc phục, bạn có thể cần phải gỡ bỏ phần mềm, cài đặt lại hệ điều hành, hoặc thậm chí thay đổi phần cứng. Những thao tác này có thể làm mất mát dữ liệu nếu không được thực hiện cẩn thận.

• Cách sao lưu hiệu quả:

  • Sử dụng ổ cứng ngoài: Chuyển các file quan trọng như tài liệu, hình ảnh, và video vào một ổ cứng ngoài.
  • Dịch vụ lưu trữ đám mây: Lưu trữ file lên các dịch vụ như Google Drive, Dropbox hoặc OneDrive để đảm bảo dữ liệu luôn an toàn trong trường hợp xảy ra lỗi phần cứng.

Kiểm tra tương thích phần cứng trước khi nâng cấp

• Tại sao cần kiểm tra?
  Mỗi loại linh kiện đều có yêu cầu về khả năng tương thích với bo mạch chủ và các linh kiện khác. Ví dụ, RAM DDR4 sẽ không hoạt động trên bo mạch chủ chỉ hỗ trợ DDR3, hoặc CPU đời mới cần socket phù hợp trên bo mạch chủ.

• Cách thực hiện:

  • Kiểm tra thông số kỹ thuật của bo mạch chủ từ trang web của nhà sản xuất.
  • Nếu không chắc chắn, hãy tìm đến các chuyên gia hoặc liên hệ với Xuê PC để được tư vấn cụ thể.

Theo dõi hiệu năng và nhiệt độ sau khi áp dụng các biện pháp khắc phục

• Tại sao cần theo dõi?
  Sau khi thực hiện các biện pháp khắc phục, việc theo dõi hiệu năng và nhiệt độ của máy tính sẽ giúp bạn đảm bảo rằng mọi thứ đang hoạt động ổn định và không gặp vấn đề mới.

• Công cụ theo dõi:

  • HWMonitor: Giám sát nhiệt độ CPU, GPU và ổ cứng.
  • Task Manager: Theo dõi tài nguyên hệ thống như CPU, RAM và Disk Usage.
  • AIDA64: Công cụ chuyên sâu để kiểm tra hiệu năng và độ ổn định của hệ thống.

Các lỗi nên tránh khi khắc phục máy tính bị lag, giật

Ép xung quá mức dẫn đến hỏng hóc phần cứng

• Nguy cơ: Ép xung CPU hoặc GPU mà không đảm bảo hệ thống làm mát sẽ làm tăng nhiệt độ, gây hư hỏng phần cứng và giảm tuổi thọ linh kiện.
• Lời khuyên: Nếu không có kinh nghiệm, hãy tránh ép xung hoặc chỉ ép xung trong giới hạn an toàn do nhà sản xuất đề xuất.

Gỡ bỏ các phần mềm quan trọng

• Nguy cơ: Vô tình gỡ bỏ các phần mềm quan trọng như driver hoặc các chương trình hệ thống có thể làm hỏng hệ điều hành hoặc khiến thiết bị không hoạt động đúng.
• Lời khuyên: Đọc kỹ mô tả của phần mềm trước khi gỡ bỏ và tránh xóa các ứng dụng của hệ thống.

Không kiểm tra và xử lý virus, phần mềm độc hại

• Nguy cơ: Bỏ qua việc kiểm tra virus có thể khiến hệ thống tiếp tục bị lag, giật do mối đe dọa vẫn tồn tại.
• Lời khuyên: Luôn sử dụng phần mềm diệt virus để bảo vệ máy tính của bạn.

Câu hỏi thường gặp về máy tính bị lag, giật

Tại sao máy tính của tôi bị lag khi chơi game?

• Nguyên nhân: Có thể do cấu hình máy tính không đáp ứng được yêu cầu của game, thiếu RAM hoặc GPU không đủ mạnh. Ngoài ra, nhiệt độ CPU hoặc GPU quá cao cũng gây ra hiện tượng lag.
• Khắc phục: Nâng cấp phần cứng (RAM, GPU) và đảm bảo tản nhiệt hoạt động tốt.

Có cần thiết phải nâng cấp RAM để khắc phục tình trạng lag không?

• Nếu bạn thường xuyên gặp hiện tượng máy tính bị lag khi mở nhiều ứng dụng hoặc chơi game, nâng cấp RAM là một giải pháp hiệu quả.
• Ví dụ: Nếu máy tính bạn chỉ có 4GB RAM, nâng cấp lên 8GB hoặc 16GB sẽ cải thiện hiệu năng đáng kể.

Làm thế nào để biết máy tính của tôi có bị nhiễm virus không?

• Dấu hiệu: Máy chạy chậm bất thường, xuất hiện cửa sổ quảng cáo lạ, hoặc tài nguyên hệ thống bị chiếm dụng bởi các tiến trình lạ trong Task Manager.
• Khắc phục: Chạy phần mềm diệt virus và quét toàn bộ hệ thống để xác định và loại bỏ virus.

Có thể khắc phục tình trạng lag, giật mà không cần nâng cấp phần cứng không?

• Có thể, nếu nguyên nhân là do phần mềm hoặc virus. Các biện pháp như cập nhật hệ điều hành, xóa ứng dụng không cần thiết, và dọn dẹp hệ thống thường xuyên sẽ giúp cải thiện hiệu năng.

Liên hệ XUÊ PC  - Máy Tính Viết Xuê

Nếu máy tính của bạn vẫn gặp vấn đề lag, giật dù đã áp dụng các biện pháp khắc phục, hãy liên hệ ngay với XUÊ PC để được hỗ trợ. Chúng tôi cung cấp dịch vụ kiểm tra, sửa chữa và nâng cấp máy tính với giá cả hợp lý.

Công Ty TNHH Máy Tính Viết Xuê (gọi tắt là XUÊ PC) luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trong việc chọn lựa sản phẩm phù hợp. Với hơn 10 năm kinh nghiệm cung cấp sản phẩm công nghệ chất lượng cao, chúng tôi cam kết mang đến giải pháp tối ưu nhất cho khách hàng.

Địa chỉ:

• Hà Nội: 12 Ngõ 14 Pháo Đài Láng, Phường Láng Thượng, Quận Đống Đa.
• Hồ Chí Minh: 181/2C Nguyễn Thượng Hiền, Phường 6, Quận Bình Thạnh.

Hotline: 0566 12 7799 - 0568 12 4444
Website: xuepc.vn
Fanpage: Máy Tính Viết Xuê
YouTube: Máy Tính Viết Xuê
TikTok: xuepc.store